Tìm tài liệu nghiên cứu ở đâu??? 16 cách tìm tài liệu

Tìm tài liệu nghiên cứu ở đâu là một câu hỏi làm đau đầu những nghiên cứu viên ở các nước đang và kém phát triển, nơi mà các nguồn lực thiết yếu truy cập các cơ sở dữ liệu khoa học không thể được trang bị do ngân sách eo hẹp (thường lên đến triệu đô) của các cơ quan chủ quản, viện, trường Đại học.

Do đó, cái note này mong muốn cung cấp thông tin để giải quyết vấn đề này. Và một thực tế những thông tin cung cấp trong cái note này sẽ không quá xa lạ với nhiều học giả Việt Nam vẫn đang sử dụng các cách thức phổ thông hoặc phi chính thống này để có thể cập nhật các tài liệu nghiên cứu mới nhất phục vụ cho nghiên cứu của bản thân mình.

1. Sci-hub

Sci-hub là một thư viện mở được nhà sáng lập Alexandra Elbakyan mở ra và năm 2011 nhằm hỗ trợ sáng kiến khoa học không rào cản. Và sáng kiến này đi ngược lại với mô hình trả phí và tổn hại lợi nhuận của các nhà xuất bản lớn. Vì vậy website này luôn nằm trong tầm ngắm và bị kiện ở các quốc gia. Vấn đề bản quyền và câu chuyện lợi nhuận của các nhà xuất bản rõ ràng là một rào cản không thể chối cãi với các nhà nghiên cứu ở những quốc gia kém phát triển với ngân sách hạn chế hoặc không thể đáp ứng các phí bản quyền đắt đỏ. Vì vậy đây là một kênh hữu dụng đối với họ.

Bài viết này không phân tích sâu vào vấn đề bản quyền mà chỉ muốn cung cấp cho người đọc một góc nhìn sơ bộ. Và vì vậy các server của Sci-hub luôn bị tấn công và xập thường xuyên. Vì vậy cần phải theo dõi thông tin ở facebook chính thức của sci-hub để cập nhật các domain còn sống để truy cập tại: https://www.facebook.com/sci.hub.org

Cách xử dụng Sci-hub thì khá đơn giản. Người dùng chỉ việc vào website của Sci-hub tại www.sci-hub.se

Và dán link của bài báo mình muốn tải. Đường link hữu dụng nhất là link DOI, ngoài ra thì với những tạp chí không có link DOI, một đường URL thông thường của bài báo cũng có thể dùng để truy cập.

Bước 1: Truy cập Sci-hub và dán link bài báo vào và nhấn Open

Bước 2: Tải bài báo bạn cần là xong

Phần lớn các trường hợp bạn sẽ có file bạn cần, tuy nhiên sau khi nhấn Open mà thư viện Sci-hub vẫn chưa có thì làm sao đây? (hoặc là bài báo bạn muốn tải còn quá mới, hoặc quá ít người cần nó) (như hình)

Hình: Sci-hub không có kết quả

Khi Sci-hub không thể giúp bạn, chúng ta đến cách 2 truyền thống hơn.

Đó là dùng mạng xã hội dành cho nghiên cứu viên: www.researchgate.net

2. Researchgate.net

Sau khi tạo tài khoản trên mạng xã hội bạn nhớ thêm hình ảnh cá nhân để tăng tính rõ ràng cho tài khoản của mình. Vì với một tài khoản không có bất kỳ thông tin nào, rất khó mà các nhà nghiên cứu khác biết liệu chúng ta có thực hay không để chia sẽ nghiên cứu của họ.

Lúc đó bạn làm như sau:

Bước 1: Gõ tên bài báo bạn cần tìm vào hộp tìm kiếm của researchgate

Bước 2: Chúng ta gửi yêu cầu xin file bài báo từ chính tác giả chia sẽ dưới góc độ cá nhân (tác giả được phép chia sẽ mà không thương mại)

Bước 3: Khi họ trả lời và cung cấp file chúng ta tải về thôi, bạn kiểm tra trong hộp thư và thẻ “research you received”

Việc còn lại là kiên nhẫn chờ thôi.

Vậy nếu khi tìm trên research gate vẫn không thấy và mãi không nhận được hồi âm???

Một mạng xh khác dành cho nghiên cứu viên có thể hữu ích

3. Academia.edu

Tạo tài khoản và thực hiện tìm kiếm tương tự Researchgate. Nên nhớ Academia.edu là một mạng xh có các dịch vụ tính phí như trả tiền để có thể tải cùng lúc nhiều tài liệu, nên nếu chúng ta không thực sự cần, có thể bỏ qua các lời ngỏ này

Nếu vẫn không tìm được nghiên cứu bạn cần?

Lúc bấy giờ một công cụ truyền thống hơn có thể hữu dụng đó là…Google

4. Google

Bạn dùng cú pháp tìm kiếm nâng cao: [tên bài báo] + filetype:pdf

Để tìm

Nếu vẫn không có kết quả tốt.

Đây là lúc tìm cứu viện thôi…Việt Nam có các diễn đàn học thuật nơi các học giả Việt/gốc Việt hiện đang công tác/học tại các trường ĐH lớn khắp nơi trên thế giới có thể giúp bạn truy cập vào các cơ sở dữ liệu có trả phí để tải bài. Tuy nhiên để nhờ diễn đàn thì nên tìm hết và có một danh sách những bài báo bạn không thể tìm ra để cộng đồng giúp một lần. Hạn chế gửi yêu cầu trợ giúp quá nhiều lần sẽ làm phiền đến cộng đồng.

Một trong những cộng đồng khoa học mang tính chia sẽ cao như vậy là: VietPhD

5. Email tác giả

Và sau đủ mọi cách vẫn không được thì giải pháp cuối cùng là email trực tiếp cho tác giả để xin thôi. Trên các bài báo luôn có thông tin liên hệ của các tác giả. Có thể họ sẽ hồi đáp email trực tiếp nhanh hơn vì 1 số có lẽ không thường kiểm tra tài khoản researchgate của họ.

6. Linkedin

Một cách kém thường xuyên hơn là tìm tài khoản của tác giả từ mạng xã hội việc làm dành cho người đi làm. 1 số tác giả tương tác khá tốt trên tài khoản Linkedin của họ.

7. Tìm các website cá nhân của tác giả

Bạn có thể google tên của tác giả và nơi công tác, nếu có bạn sẽ tìm được website cá nhân của tác giả, và nếu may mắn bạn sẽ thấy tác giả cung cấp luôn các nghiên cứu ở đây.

Đối với tài liệu là sách và rất không thường xuyên bạn cũng có thể tìm thấy các bài báo khoa học tại đây.

8. Thư viên Libgen.rs hoặc gen.lib.rus.ec

Chọn loại tác phẩm bạn cần tìm và…voilà

9. Thư viện Z-library

Với thư viện này bạn nhiều khả năng sẽ tìm được cuốn sách bạn muốn. Truy cập www.b-ok.org

Website sẽ tự tìm domain còn sống để bạn truy cập.

Nhập vào tên sách/bài báo… và tìm

Một số các nguồn khác:

10. www.refseek.com

Tài nguyên học thuật từ hơn 1 tỷ nguồn

11. www.worldcat.org

20 ngàn thư viện trên toàn thế giới

12. www.bioline.org.br

Thư viện về tạp chí sinh học được xuất bản tại các nước đang phát triiển

13. http://repec.org

4 triệu ấn phẩm về kinh tế và khoa học liên quan được thu thập bởi tình nguyện viên từ 102 nước

14. www.science.gov

Tìm kiếm tại Mỹ 2,200 web khoa học, 200 triệu bài báo khoa học

15. www.pdfdrive.com

Trang web lớn nhất về sách miễn phí định dạng PDF, 225 triệu đầu mục

16. www.base-search.net

Văn bản nghiên cứu học thuật. 100 triệu tài liệu khoa học trong đó 70% miễn phí

Bạn luôn có thể sáng tạo trong mọi cách để tải được file bạn muốn, nếu bạn có các cách khác thú vị hơn. Đừng ngại comment ở phía dưới nhé.

Chúc may mắn!!